روزنامه کیهان – شماره ۲۱۰۴۴ – یکشنبه ۶ اردیبهشت ۱۳۹۴
نگاهی به رمان «پنجشنبه فیروزه ای» اثر سارا عرفانی
«آن لحظه وقتی داشت تند و تند حرفهای استاد را یادداشت می‌کرد، هیچ خبر نداشت تا یکی، دو ساعت دیگر قرار است چه اتفاقی بیفتد و آن اتفاق، چطور مسیر زندگی‌اش را تغییر دهد.»
آنچه در بالا آمد پاراگراف ابتدایی رمان «پنجشنبه فیروزهای» اثر سارا عرفانی است. هدف از آوردن این پاراگراف این بود که نشان داده شود خواننده با اثری ساده و دم دستی روبرو نیست و نویسنده به خواننده اثرش این نوید را می‌دهد که با رمانی کنشمند و پراتفاق مواجه خواهد بود. اتفاقاتی که منجر به ایجاد تغییراتی در داستان، شخصیتها و یا شاید هم خواننده «پنجشنبه فیروزهای» شود.
پس خواننده در خط اول داستان تکلیف خود را با تازه‌ترین اثر سارا عرفانی می‌داند و پیوسته در انتظار ایجاد تغییراتی در مسیر مطالعه آن است.
«پنجشنبه فیروزهای» داستان چند دانشجوی «ممتاز» است که از طرف دانشگاه به اردوی زیارتی مشهد آمده‌اند. آنها که هرکدام در رشته خود از برترین‌ها هستند در این سفر با دانشجویان دیگر هم اتاق و همسفر شده و با آنها نیز آشنا می‌شوند غزاله شخصیت اصلی داستان است که بیشتر اتفاقات از زاویه دید او به خواننده منتقل می‌شود. وی دختری مذهبی است که در سفر با دختران دیگری چون صدف، مریم و … روبرو و با روحیات و خلقیات آنها نیز آشنا می‌شود. این خلقیات و روحیات که عرفانی به درستی آن را برای خواننده‌اش روایت می‌کند عبارت از روحیات دخترانه و همچنین اخلاقهای آنان است. با توجه به جنسیت نویسنده، وی به خوبی توانسته از پس این کار برآید و در بیان جزئیات موفق بوده و یکی از نکات برجسته و عوامل موفقیت این رمان همین نکته خواهد بود.
ذکر این نکته ضروری است که تعدد شخصیتهای «پنجشنبه فیروزهای» و شخصیت‌پردازی عرفانی، در خور توجه بوده و هرکدام از شخصیتها مانند غزاله، سلمان، مریم، صدف، پدر صدف، شهاب، پدر و مادر غزاله و سایر افراد قابل تجسم هستند و افرادی دور از ذهن نبوده و دست‌یافتنی هستند و همین مسئله موجب می‌شود خواننده نسبت به شخصیتها حس بیگانگی نداشته باشد.
عرفانی در این رمان از راوی یادداشت روزانه (خواننده در بخشی متوجه می‌شود که بخشی از موضوعاتی که می‌خواند، یادداشتهای روزانه غزاله و سلمان است که در بخشی از صندوق ایمیل آنها ذخیره می‌شود) و حدیث نفس یا تک‌گویی (هرکدام از اشخاص که مشغول روایت داستان می‌شوند از عوالم درون خود برای خواننده سخن می‌گویند) بهره برده و به نوعی می‌توان گفت در این رمان تلفیقی از انواع زاویه دید به کار رفته است.
«پنجشنبه فیروزهای» را می‌توان رمانی اجتماعی با درونمایه دینی دانست. هرچند برخی معتقدند این یک رمان دینی با زمینه اجتماعی است اما می‌توان گفت که طرح مسائل اجتماعی در این رمان از زبان هر یک از شخصیتهای داستان مانند مسئله ازدواج، ارتباط دختر و پسر و … از جمله مسائل اجتماعی روز جامعه است که در یک بستر دینی که آن هم یک شخص دینی در داخل رمان است مطرح می‌شود. هرکدام از شخصیتهای داستان دغدغه خود را مطرح می‌کنند اما غزاله یا سلمان(به عنوان افراد مذهبی داخل رمان) موضع خود را نسبت به مسئله می‌گیرند حال یا آن را بروز می‌دهند یا به صورت حدیث نفس در صدد پاسخگویی به آن موضوع بر می‌آیند. در حقیقت عرفانی از زبان شخصیتهای داستانش باورهای خود را مطرح می‌کند.
نکته‌ای که عرفانی به آن توجه کرده، این است که نشان داده دختری که اهل آرایش کردن است و یا با فرد نامحرم نیز ارتباط دارد اما فرد لزوما بی‌دین و بی‌اعتقادی نیست، اما به خاطر بی‌اطلاعی و سستی در اجرای دستورات دینی است که این‌گونه رفتار می‌کند.
سبک زندگی دینی و مومنانه در این رمان از دیگر نکاتی است که می‌توان به آن اشاره کرد. البته سایر سبکهای زندگی نیز در رمان مورد اشاره قرار گرفته اما آنچه مشهود است اشاره نویسنده به سبک زندگی دینی است که شخصیت اصلی با آن به آرامش می‌رسد. زیارت، یکی دیگر از نکاتی است که در «پنجشنبه فیروزهای» توجه خواننده را به خود جلب می‌کند. شخصیتهای داستان در زیارت رفتن‌هایشان نیز برای خواننده پیام دارند و داستان با مسئله زیارت پایان پیدا می‌کند.
فضای مجازی و آسیبهای آن در میان جوانان در این اثر از سوی عرفانی مورد اشاره قرار گرفته و نشان می‌دهد که این فضای ارتباطی نسبتا جدید حتی برای افرادی با باورهای مذهبی نیز یک تهدید به شمار می‌رود. تهدیدآمیز بودن این فضا در داخل قصه به خوبی لمس می‌شود و خواننده از سلمان و توصیه‌ای که پیرامون ارتباطش با غزاله به وی پیرامون ارتباطشان قبل از ازدواج کرده در می‌یابد که این محیط چه اثرات سوئی در روابط افراد در آینده خواهد گذاشت.
در مجموع رمان «پنجشنبه فیروزهای» اثر سارا عرفانی، رمانی با داستانی جذاب و پرداخت ادبی خوب است و خواننده را در زیارتی ادبی همراه با گروه دانشجویان ممتاز به مشهدالرضا (ع) می‌برد. عرفانی در این اثر نیز به خوبی توانسته باورهای یک دختر مسلمان را به جان کلمات بنشاند و خواننده را با حال و هوای جوان امروزی آشنا کند.
«پنجشنبه فیروزهای» که انتشارات کتاب نیستان آن را در ۲۲۰۰ نسخه و با قیمت ۲۱هزار تومان روانه بازار کتاب کرده، تازه‌ترین و آخرین اثری است که از سارا عرفانی منتشر شده است.
دریافت این صفحه از روزنامه به صورت پی دی اف
منبع: http://kayhan.ir/fa/news/42922