دین، جوان، پنجشنبه فیروزه‌ای

یادداشت آقای محمدحسین تیرآور در نسیم آنلاین
“پنجشنبه فیروزه ای” را شاید این روز ها زیاد در بحبوحه نمایشگاه کتاب در خبرگزاری ها وعلی الخصوص شبکه های اجتماعی شنیده باشید؛ نام آخرین اثر نویسنده متعهد، سرکار خانم عرفانی که به تازگی توسط نشر نیستان انتشار یافته است.
خوشبختانه خانم  عرفانی در رمان”پنجشنبه فیروزه ای” مانند رمان قبلی خود(لبخند مسیح)، رمان را انتخاب کرده است تا به حرف های دینی اش در دنیای جوانان بپردازد. جوان و دین موضوع و هدف نویسنده در هر دو کتاب را شکل میدهد و این انتخاب میتواند بیانگر دغدغه عمیق و زندگی و زیست این نویسنده در جامعه خود باشد؛ موضوعاتی که اهمیتشان پر واضح و غیر قابل انکار است.
سفری دانشجویی بستری برای بیان داستان می شود و تمام اتفاقات در همین سفر رخ می دهد. داستان ۲ شخصیت اصلی (سلمان و غزاله) دارد که داستان را روایت می کنند، روایت هایی پی در پی و موازی که تا انتهای داستان پیش میروند. این دو شخصیت تمام داستان را شکل نمی دهند و شخصیت های دیگر که حدودا به پنج نفر میرسند نیز در داستان گنجانده شده اند.
بحث موانع پیش رو ازدواج و آسیب های آن سهم “جوان” و بحث زیارت و آداب آن سهم “دین” را در این رمان را تشکیل می دهند. در کنار موضوعاتی که به عنوان محور اصلی داستان به آن اشاره شد، رمان پنجشنبه فیروزه ای پر است از حرف؛ البته این را به عنوان نکته مثبت میگویم، با توجه به اینکه خیلی ها ظرف رمان را ناتوان از بیان اینهمه نکته می دانند؛ نویسنده هر گره و هر اتفاقی را بهانه ای برای بیان حرف هایش میداند و بی دلیل به سراغ موضوعی نمیرود و از تولید هیجان برای جذابیت داستان بدون وجود حرف هایش ابا دارد ، حتی یک جا ی داستان این را رسما به مخاطب میگوید که “نمیخواهم هیجان صرف تولید کنم وگرنه …”.
در هنگام مطالعه این رمان، خواننده حرص خواهد خورد از سختگیری های بیجا و دست و پاگیر در بحث ازدواج؛ صحبت های جلسه خاستگاری نه تنها برای شخصیت های اصلی، بلکه برای خوانندگان نیز عذاب آور می شود. نکته مثبتی که در این حین دیده می شود، نگاه درست به بحث ازدواج است. باتوجه به اینکه داستان در یک فضای معنوی و با شخصیت های خود ساخته همراه است، اما نگاه به بحث ازدواج به دام نگاه های به ظاهر عرفانی و ممتاز نمی افتد، یعنی مانند برخی از تصورات غلط مانند مسیحیت و .. که  نیاز داشتن به ازدواج را یک نوع تعلق و وابستگی منفی دنیوی تصور میکنند که دون شان مقربین الهی است، در این رمان نشان داده میشود که دو شخصیت اصلی با ویژگی معنوی، معترف به نیاز روحی خود هستند و دور ماندنشان از این مسئله با تبعات منفی ای همراه بوده است، و میبینیم که بی پروا دعا میکنند بدون آنکه عرق شرمی بر پیشانی از بیان این خواسته خود داشته باشند.
در بحث رسانه نکته و ویژگی ای را بنده متصور هستم که اسمش را می گذارم “هم‌نشین” که بیان مفصلش در این زمان مقدور نیست. به طور خلاصه رسانه چه خوب و چه بد، مانند یک همنشین عمل می کند و در مخاطب خود مانند دوستی که بر دوست دیگر خود تاثیر می گذارد، تاثیر خواهد گذاشت، حال تاثیر مثبت و یا منفی. رمان پنجشنبه فیروزه ای در بحث دوم که دین است، همنشین خوبیست که حداقل کارش این است که با کمات خود دست مخاطبش را می گیرد و به زیات می برد که اگر همین مقدار را از یک همنشین(رسانه) توقع داشته باشیم، توقع کم و بی فایده ای نیست و برای خود دارای نمره مورد قبولی است. اما پنجشنبه فیروزه ای از این مقدار پارا فراتر می گذارد( به درست) و تلاش خود را می کند که در مخاطبش دید جدید و عمیق تری را نسبت به بحث امامت و زیارت ایجاد کند، و مانند رمان قبلی خود به قدری مخاطب را کنجکاو  کند که شما نیز به سمت مطالعه در آن موضوع مورد نظر نویسنده بروید، البته با این تفاوت که در این رمان لبخند مسیح صرفا توصیف نیست و گه گاه از چشمه بحث خود آبی به مخطب می چشاند، موضوعی که به تصور بعضی ها کپی و پست کردن یک مطلب از فلان کتاب است که به نظر بنده وسله اضافی محسوب نمی شود و ابتکار جالبیست و باید گفت که پنجشنبه فیروزی ای در ایجاد این دید جدید بسیار موفق عمل کرده است. شاید در انتهای داستان شما نیز مانند شخصیت اصلی داستان به خود نهیب بزنید که قضاوت نکن و این از دیگر ویژگی های یک همنشین است.
درپایان این نکته را باید بگویم که این رمان مخاطب خاص خود  دارد، یعنی خیلی از فضا ها کنجکاو کننده و جذاب و یا تاثیر گذار خواهد بود صرفا برای مخاطبی که با آن موضوع درگیر است و نه لزوما هرکسیکه رمان را مطالعه می کند، که مثلا آن را جامعه مذهی میتوان دانست، که البته این اصلا نکته بدی نیست و نشان از حرف مشخص برای خاطب مشخص دارد.
در آخر باید گفت که ، رمان خانم عرفانی حرکتیست قابل تقدیر برای دلایلی که بالا به آن ها اشاره شد و این بدین معنی نیست که پنجشنبه فیروزه ای در آن چیز که گفته شد به بهترین شکل خود پرداخته است . موضوعاتی مانند رابطه با جنس مخالف و … نیز نکات دیگری بودند که فرصت نقد و بیان نکات مثبت و منفی  آن در این معرفی کوتاه برایم مقدور نبود.
منبع: http://www.nasimonline.ir/Content/Detail/1005564/168

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.